tip 13 : De kracht van L-Carnitine

Ik kan haast niet geloven dat het al meer dan 13 jaar geleden is dat ik de diagnose Hashimoto kreeg! Sindsdien heb ik ontzettend veel geleerd, en op een bijna wonderlijke manier blijf ik dagelijks nieuwe dingen ontdekken over Hashimoto, menselijke ontwikkeling, natuurlijke geneeskunde, de oorzaken van ziekte en het herstelproces.

Ik heb het geluk dat ik kan leren dankzij mijn cliënten en lezers, familieleden, mijn eigen lichaam, inspirerende collega’s en toegang tot de nieuwste wetenschappelijke inzichten.

Hoe meer ik leer, hoe vaker ik terugkom bij voedingstekorten als diepere oorzaak van ziekte. Een goed voorbeeld van zo’n onderliggende oorzaak, die een breed scala aan symptomen kan veroorzaken – waaronder vermoeidheid, hersenmist, constipatie, spijsverteringsproblemen en spierzwakte of -pijn – is een tekort aan het nutriënt l-carnitine. Mensen met auto-immuunziektes (Hashimoto, fybromyalgie, cvs, als, ...), of neurodivergent problemen of zwangere of pas bevallen vrouwen en baby’s (vooral prematuurtjes) hebben vaak een tekort aan dit belangrijke aminozuur.  ^[1]

Ik heb zelf gezien hoe mensen uit een brein-moeiheid-modus ontwaakten zodra ze begonnen met het suppleren van carnitine. Ook voor mij persoonlijk is het een belangrijk verhaal: mijn eigen spierzwakte, spierpijn, breinfocus verminderden drastisch dankzij l-carnitine!

Lees verder en ontdek:

• Waarom ons lichaam carnitine nodig heeft

• Hoe carnitinetekorten ontstaan

• De link tussen de schildklier, carnitine en ziekte

• Hoe je een carnitinetekort kunt opsporen

• Een aanpak bij de wortel om optimale carnitineniveaus te ondersteunen

Waarom ons lichaam carnitine nodig heeft

Misschien heb je nog nooit van carnitine gehoord, en dat is niet vreemd – maar dit belangrijke nutriënt is cruciaal voor het vermogen van ons lichaam om vetten optimaal te verbranden voor energie.

Carnitine is een aminozuur dat in verschillende vormen voorkomt, waaronder acetyl-L-carnitine, L-carnitine en propionyl-L-carnitine. Het Latijnse woord carnus betekent “vlees” – vlees eten is dan ook de voornaamste manier waarop we carnitine via voeding binnenkrijgen. Ons lichaam slaat carnitine vooral op in het skeletspierstelsel en het hartspierweefsel.

In het algemeen wordt acetyl-L-carnitine (ook wel ALCAR genoemd) beschouwd als de vorm die het meeste voordeel biedt voor de hersenen. Deze variant passeert de bloed-hersenbarrière en blijkt volgens onderzoek mogelijk ondersteunend bij verschillende neurodegeneratieve aandoeningen. ^[2]

L-carnitine is de vorm die als het meest gunstig wordt beschouwd voor de spieren. Uit onderzoek blijkt dat het spierzwakte en spierpijn kan verhelpen. ^[3]

Het wordt vaak gebruikt in supplementen die gericht zijn op het verbeteren van sportprestaties, optimale vetverbranding en spierherstel.

Propionyl-L-carnitine is onderzocht in verband met problemen met de bloedsomloop, zoals hoge bloeddruk of perifere vaataandoeningen. ^[4]

Onderzoek heeft aangetoond dat suppletie met carnitine helpt om vermoeidheid te verminderen bij mensen met hypothyreoïdie, en dat het spierzwakte verbetert bij zowel hypo- als hyperthyreoïdie. ^[5]

• Carnitine biedt deze gezondheidsvoordelen doordat het op verschillende manieren de gezondheid van onze mitochondriën ondersteunt (de krachtige energiefabriekjes in de meeste van onze cellen):

  Carnitine transporteert langeketenvetzuren naar de mitochondriën, waar deze vetzuren worden verbrand om energie te produceren voor ons lichaam (in de vorm van adenosinetrifosfaat – ATP).^[6]

• Carnitine voert toxische afvalstoffen af uit onze lichaamscellen – afvalstoffen die ontstaan tijdens het hierboven beschreven energieproductieproces – zodat deze zich niet opstapelen. Wanneer er te veel van deze toxines (ook wel vrije radicalen genoemd) ophopen, kunnen de mitochondriën beschadigd raken. Dit vertraagt de energieproductie en zorgt ervoor dat we minder energie hebben. ^[7] Toxische stoffen kunnen ook op de spieren en op organen en hersenen een negatief effect hebben.
• Carnitine werkt als een zeer sterke antioxidant, en pakt opgebouwde vrije radicalen en oxidative stress aan. ^[8] Onze mitochondriën kunnen ook worden aangetast door andere vormen van ophoping van vrije radicalen. Chronische stress, blootstelling aan omgevingsgifstoffen (zoals zware metalen), of een tekort aan beschermende antioxidanten (zoals vitamine C) kunnen allemaal een negatieve invloed hebben op de gezondheid van de mitochondriën. ^[9]

  Carnitine helpt deze ophoping te beperken door vrije radicalen op te ruimen en door het behoud en de bescherming van belangrijke antioxidantenenzymen, zoals glutathionperoxidase, te ondersteunen.

  Wist je dat?  Carnitinetekorten worden in verband gebracht met schildklieronevenwichten! Zowel bij mensen met hyperthyreoïdie als bij mensen met hypothyreoïdie zijn tekorten aan carnitine vastgesteld. ^[10]

Waar komt carnitine eigenlijk vandaan? En hoe kunnen mensen met auto-immuunziekten er wel bij varen? Hoe kunnen symptomen zoals vermoeidheid en breinmist, spierzwakte en zoveel meer aangepakt worden?

Hoe ontstaan Carnitine tekorten

Ons lichaam behoudt meestal voldoende niveaus van carnitine via drie manieren:

1. Voeding: Carnitine komt voornamelijk voor in dierlijke producten, dus strikte veganisten kunnen een tekort hebben. Rood/donker vlees (rundvlees) is de hoogste bron, gevolgd door varkensvlees. Veel lagere hoeveelheden worden aangetroffen in vis, kip en melk. Het gemiddelde volwassen dieet voorziet naar schatting in ongeveer 75 procent van de dagelijkse carnitinebehoefte. Vegetarische diëten zijn ook arm aan lysine en methionine, de twee essentiële aminozuren die nodig zijn om carnitine te synthetiseren. Naast het niet genoeg binnenkrijgen van carnitine via rood vlees, heeft onderzoek aangetoond dat de darmmicrobiota van veganisten en vegetariërs in feite niet in staat is om carnitine adequaat te metaboliseren. ^[11] Carnitine is een van de redenen waarom ik geloof dat mensen "herstellen" van Hashimoto's op een dieet dat lijkt op het Paleo-dieet, inclusief rood vlees. Veel van mijn cliënten, lezers en collega's hebben gerapporteerd dat de consumptie van rood vlees (natuurlijk grasgevoerd) een belangrijk onderdeel leek te zijn van hun herstel van Hashimoto’s.

2. Endogene biosynthese: Dit gebeurt wanneer het lichaam zelf extra carnitine aanmaakt. Ongeveer 25 procent van onze carnitinebehoefte wordt doorgaans in ons lichaam gesynthetiseerd (uit de twee net genoemde aminozuren: lysine en methionine).

Helaas heb ik ontdekt dat mensen met auto-immuunziektes vaak problemen hebben met het vermogen van hun lichaam om carnitine te synthetiseren door:

• Meerdere voedingstekorten (naast carnitine): Andere “cofactoren” (aanvullende nutriënten die nodig zijn om het lichaam te ondersteunen bij het maken van carnitine) kunnen ook ontbreken bij mensen met vermoeidheidsproblemen en pijnklachten, waaronder het hebben van voldoende ijzer (ijzertekort met of zonder bloedarmoede is een veelvoorkomend probleem bij mensen met issues, en het wordt gedacht dat een laag ijzer bijdraagt aan de lage carnitinespiegels die vaak bij zwangere vrouwen worden aangetroffen), vitamine B3 (niacine), vitamine B6 en vitamine C. Al deze cofactoren zijn nodig voor de synthese van adequate carnitinespiegels. Ik zie tekorten aan deze nutriënten bij veel van mijn cliënten, en het zijn goed bekende tekorten bij mensen met oa Hashimoto’s. Een andere belangrijke voedingsstof voor voldoende carnitinespiegels, schildkliergezondheid en energieniveaus is zink. ^[12]

• Onvoldoende maagzuur: Dit kan de opname van voedingsstoffen van alle bovenstaande cofactoren (zink, B3, B6, C) beïnvloeden, evenals carnitine zelf, en een laag maagzuur komt zeer vaak voor bij auto-immuunziektes.

  De MTHFR-genvariant: Niet iedereen met auto-immuunziektes heeft deze genvariant, maar ik ontdek vaak dat het een veelvoorkomende boosdoener is in verband met voedingstekorten en slechte ontgifting. MTHFR ondersteunt methylatie, en methylatie is cruciaal voor de productie van energie, inclusief de synthese van carnitine. De MTHFR-genvariant kan ook geassocieerd worden met lagere niveaus van methionine, een van de aminozuren die nodig zijn voor de eigen synthese van carnitine in het lichaam.^[13] (Problemen met deze gen-variant zal ook het ontgiften van zware metalen vertragen, met een verder gevolg op de impact van de hormoonhuishouding en het energiemetabolisme)

• Andere onderliggende oorzaken van Hashimoto’s: Chronische stress, toxiciteit door zware metalen en bloedsuikerschommelingen hebben aangetoond dat ze een negatieve invloed hebben op de gezondheid van de mitochondriën. Suppletie met carnitine heeft positieve effecten gebleken te hebben bij het verbeteren van deze problemen. ^[14]   Hier vind je tips om de suikers meer te balanceren.
• Darminfecties, inclusief SIBO: Onderzoekers hebben ontdekt dat een overgroei van verschillende bacteriën kan leiden tot een carnitinetekort. Interessant genoeg kunnen deze overgroeiën worden aangetroffen bij aandoeningen die variëren van Hashimoto’s en prikkelbare darm syndroom (PDS) tot rusteloze benen syndroom (RLS RestLegsSyndrome) en zelfs autisme spectrumstoornis (ASS). ^[15] Darminfecties kunnen de opname van voedingsstoffen, het metabolisme, de gezondheid van mitochondriën en het immuunsysteem beïnvloeden. We weten bijvoorbeeld dat overgroei van bacteriën in de dunne darm (SIBO) vaak voorkomt bij Hashimoto’s (een studie uit 2007 toonde aan dat ongeveer 50 procent van de mensen met hypothyreoïdie deze infectie heeft) en andere auto-immuunziektes en geassocieerd wordt met een trage darmmotiliteit en darmpermeabiliteit; deze factoren kunnen op hun beurt leiden tot voedingstekorten, waaronder ijzertekort (een noodzakelijke cofactor voor de synthese van carnitine). ^[16] Een ander voorbeeld is te vinden bij mensen met ASS die een infectie hebben met de bacterie Clostridia. Deze infectie produceert propionzuur in het maag-darmkanaal. Propionzuur verstoort direct het metabolisme van carnitine in het lichaam en veroorzaakt ook een vermindering van de omega-3-vetzuren (wat leidt tot een afname van de antioxidante capaciteit en andere negatieve invloeden op de heropname van carnitine). In klinische studies hebben veel patiënten met ASS verhoogde niveaus van propionzuur in hun ontlasting, evenals een geschiedenis van eerdere infecties; velen hebben ook een carnitinetekort. Bij deze populaties heeft suppletie met carnitine geleid tot verbeterde sociale en cognitieve vaardigheden, verbeterde taalvaardigheid en een afname van gedragsproblemen. ^[17]
• Epstein-Barr-virus (EBV) en andere herpesvirussen: Het Epstein-Barr-virus en andere herpesvirussen, die ik vaak als “voorgangers” van auto-immuunziekten heb aangetroffen in de gezondheidsdossiers van mijn cliënten, kunnen leiden tot een uitputting van lysine, een van de belangrijkste aminozuren die het lichaam nodig heeft om carnitine te produceren. Dit soort infecties beïnvloedt het immuunsysteem en kunnen een trigger voor auto-immuniteit worden; ze kunnen ook lopende metabolische processen verstoren. Onderzoek heeft aangetoond dat sommige mensen niet volledig herstellen van EBV-infecties en blijven lijden aan chronische vermoeidheid. Bij deze individuen werden er daadwerkelijke veranderingen gevonden in hun genexpressie met betrekking tot vetzuurmetabolisme (inclusief carnitine-acetyltransferase) en mitochondriale disfunctie. ^[18]
• Verstoorde heropname: Er is een natuurlijk proces waarbij carnitine in het lichaam wordt behouden en gerecycled, in plaats van verloren te gaan via de urine. Carnitine wordt door de nieren opnieuw opgenomen, en doorgaans is de uitscheiding van carnitine in de urine laag. De uitzondering hierop wordt echter gevonden in veel ziektebeelden (inclusief hyper- en hypothyreoïdie), evenals in omstandigheden die samenhangen met specifieke soorten diëten waarbij men veel water laat afvoeren (bv waterafdrijers of afvallen door therapeutische koolhydraatbeperking). ^[19]

   

• Renale heropname kan ook laag zijn in bepaalde gezondheidsomstandigheden zoals zwangerschap, overmatig lichaamsvet en chronisch vermoeidheidssyndroom.
  Mensen met gezondheidsaandoeningen kunnen merken dat zelfs met het juiste dieet, ze problemen ervaren die de synthese en het behoud van gezonde carnitinespiegels in hun lichaam beïnvloeden.

Laten we deze verbinding wat nader bekijken, evenals andere gezondheidsaandoeningen waarbij carnitine-therapie is onderzocht.

De verbinding tussen de schildklier, carnitine en ziekten

Vanwege het belang van mitochondriën voor onze metabolische gezondheid hebben onderzoekers lang gekeken naar de carnitine-spiegels bij mensen met een breed scala aan metabole aandoeningen, waaronder schildklieraandoeningen (zowel Hashimoto’s als de ziekte van Graves).

De ziekte van Graves
Het grootste deel van het vroegste onderzoek (beginnend in 1959, tot begin 2000) met betrekking tot carnitine en schildklieraandoeningen was gericht op de ziekte van Graves.

Wetenschappers die de effecten van L-carnitine op schildkliergezondheid bestudeerden, suggereerden dat carnitine een perifere antagonist is van de schildklierhormoonactiviteit in sommige weefsels (dit betekent dat L-carnitine mogelijk de opname van T3 en T4 in cellen kan voorkomen). Bij hyperthyreoïdie, met hoge niveaus van schildklierhormoon, werd ontdekt dat het lichaam door carnitine heen brandde en het uitgeput raakte. Hogere schildklierhormoonspiegels resulteerden in hogere niveaus van carnitine die via de urine werden uitgescheiden.

. ^[20]

Onderzoekers wilden eerdere laboratoriumstudies bevestigen over de effecten van carnitine op het verbeteren van schildklierhormoonwaarden. In een studie van zes maanden, gepubliceerd in 2001, kregen vijftig vrouwen een vaste dosis TSH-onderdrukkende L-T(4)-therapie. De vrouwen werden verdeeld in vijf groepen, waarbij elke groep een andere dosering L-carnitinesuppletie kreeg (2 of 4 g/d orale L-carnitine) of een placebo. De onderzoekers evalueerden veranderingen in negen schildklierparameters en symptomen. Bij toediening van beide doseringen L-carnitine verbeterden de schildkliersymptomen van de vrouwen, waarbij symptomen van hyperthyreoïdie werden teruggedraaid. ^[21]

Gezien dit alles vraag je je misschien af waarom carnitine gunstig zou zijn voor mensen met hypothyreoïdie, als carnitine daadwerkelijk een antagonist is van de activiteit van schildklierhormonen. Meer recent onderzoek heeft echter aangetoond dat carnitine voordelig kan zijn voor zowel hypo- als hyperthyreoïdie. Bij mensen met beide schildklieraandoeningen is namelijk een verlaagde concentratie van carnitine in de skeletspieren vastgesteld. ^[22]

De werking van carnitine lijkt verschillend uit te spelen, afhankelijk van iemands metabole toestand en de niveaus van schildklierhormonen.

Laten we wat dieper ingaan op hypothyreoïdie en het recentere carnitine-onderzoek. Daarna bespreek ik kort enkele andere gezondheidsaandoeningen waarbij carnitine in onderzoek werd betrokken.

Hypothyreoïdie en vermoeidheid

In onderzoek dat in 2016 werd gepubliceerd, bleek dat bij hypothyreoïde patiënten die levothyroxine kregen, het extra schildklierhormoon de aanmaak van carnitine bevorderde. Toch stelden wetenschappers vast dat er bij deze patiënten nog steeds sprake was van een carnitinetekort. De onderzoekers stelden de hypothese dat hoewel het verhoogde schildklierhormoon de synthese van carnitine stimuleerde, het tegelijkertijd ook de mitochondriale vetzuuroxidatie versnelde (vergelijkbaar met wat men bij een hyperthyreoïde toestand zag), wat leidde tot een afname van de carnitinespiegels. Kortom: er werd meer carnitine aangemaakt, maar er ging ook meer verloren, wat resulteerde in een aanhoudend tekort. Dit blijkt te kunnen leiden tot een relatieve carnitinetekort, wat zich uit in aanhoudende vermoeidheid – zelfs na het starten van schildklierhormoontherapie.

 ^[23]

In de studie uit 2016 kregen 60 patiënten die last hadden van hypothyreoïdie-gerelateerde vermoeidheid, gedurende 12 weken ofwel L-carnitine (990 mg tweemaal daags) ofwel een placebo toegediend. Na 12 weken merkten de onderzoekers dat de groep die L-carnitine kreeg, daadwerkelijk verbetering in vermoeidheid vertoonde — met de meest opvallende vooruitgang op het vlak van “hersenvermoeidheid”. De meest significante resultaten werden gezien bij mensen jonger dan 50 jaar, mensen ouder dan 50 met hoge waarden van vrij T3, en mensen met hypothyreoïdie ten gevolge van een thyreoïdectomie (die relatief hoge doseringen schildklierhormoon innamen). De onderzoekers concludeerden dat deze populaties metabolisch actiever waren (en daardoor vatbaarder voor een relatief carnitinetekort). Andere casusgerichte studies toonden eveneens voordelen van L-carnitine op symptomen van hypothyreoïdie.

In mijn eigen praktijk zie ik vermoeidheid als de voornaamste belemmering bij cliënten — zelfs nadat hun schildklierwaarden zijn verbeterd door hormoontherapie. Carnitinesuppletie is voor velen een echte ‘game-changer’ geweest op het vlak van energie, hersenfunctie en spierkracht. Dat geldt zowel voor mijn cliënten als voor mij persoonlijk.

Mijn ervaring, en die van huidig onderzoek, komt overeen met de bevindingen uit de Basel Thyroid Study van 2001.

^[24] In die studie werd vermoeidheid geïdentificeerd als een belangrijk symptoom bij hypothyreoïdie. Sindsdien zijn er tal van artikelen en onderzoeksresultaten verschenen die dit bevestigen: vermoeidheid kan blijven aanhouden, zelfs nadat iemands schildklierhormoonwaarden zijn genormaliseerd.

Hypothyreoïdie en Spierzwakte

Spierzwakte en spierpijn komen vaak voor bij zowel hyper- als hypothyreoïdie. Onderzoekers ontdekten dat meer dan de helft van de patiënten met hypothyreoïdie spierklachten had: 54 procent ervoer spierzwakte en 42 procent had last van krampen.  ^[25]

Waarom komt spierzwakte zo vaak voor? De verstoorde stofwisseling door een tekort aan schildklierhormonen speelt hierbij een belangrijke rol. T3 (triiodothyronine) is een cruciale regulator van de mitochondriale gezondheid. Een verminderde hoeveelheid T3 kan leiden tot een daling in het energieverbruik van de spieren en de normale spierfunctie minder efficiënt laten verlopen. Ook een tekort aan thyroxine (T4) vermindert het vermogen van het lichaam om voldoende energie aan te maken.

Onderzoek heeft bovendien aangetoond dat bij mensen met hypothyreoïdie het carnitinegehalte in de spieren vaak lager is dan normaal, en dat deze waarden verbeteren met een schildklierhormoonbehandeling.  ^[26]

Ander onderzoek dat zich richt op carnitine en spierzwakte lijkt het positieve effect van carnitine op de spierstructuur en -integriteit te bevestigen. ^[27] Zo bleek uit onderzoek rond kanker en het gebruik van chemotherapie dat suppletie met carnitine kon helpen om spierschade en spierzwakte, veroorzaakt door de toxische bijwerkingen van antikankermedicatie, gedeeltelijk of volledig terug te draaien. ^[28]

Daarnaast toonde een gerandomiseerde gecontroleerde studie van Maruyama en collega’s aan dat suppletie met carnitine helpt om spiermassa en spierkracht te behouden, met name bij mensen die hemodialyse ondergaan, evenals bij mensen met diabetes en bij ouderen. ^[29]

De auteurs verdeelden de deelnemers willekeurig in twee groepen: een groep die L-carnitine kreeg als supplement en een groep zonder carnitinesuppletie. Ze stelden vast dat de personen in de carnitinesuppletiegroep hun vetvrije lichaamsmassa en kracht in de bovenarmen konden behouden, terwijl dit niet het geval was bij de groep zonder suppletie.

Het combineren van lichaamsbeweging met een L-carnitinesupplement kan de vetzuuroxidatie aanzienlijk versterken. Die toegenomen vetzuuroxidatie zorgt ervoor dat er meer L-carnitine in onze cellen wordt opgenomen, wat op zijn beurt de spierstofwisseling en -groei bevordert.

Carnitine en andere aandoeningen

De voorbije jaren is mijn kennis over herstelmethoden sterk uitgebreid, doordat ik heb geleerd hoe ik naast Hashimoto ook tal van andere aandoeningen kan genezen of omkeren. In toekomstige artikelen en boeken zal ik hier dieper op ingaan, maar in dit artikel bespreek ik kort de link tussen carnitine en de stofwisselingsprocessen bij andere aandoeningen.

Carnitine, glucosegebruik en insulineresistentie
In eerdere artikelen heb ik al vaak benadrukt dat bloedsuiker onevenwichten heel vaak voorkomen bij Hashimoto. Wat je misschien nog niet wist: mensen met diabetes hebben tot wel drie keer meer kans om een schildklieraandoening te ontwikkelen. ^[30] Het draait allemaal om de invloed van elke aandoening op de stofwisseling van het lichaam. Insulineresistentie en bloedsuikeronevenwichtigheden komen voor bij de ontwikkeling van type 2 diabetes en kunnen samenhangen met een defect in het vetzuurmetabolisme in spieren en de ophoping van lipiden (vet) in weefsels. Lage niveaus van L-carnitine zijn in verband gebracht met complicaties van diabetes. ^[31]

Aangezien L-carnitine een centrale rol speelt in het vetmetabolisme en ook aanzienlijke antioxidante eigenschappen heeft, is carnitinesuppletie onderzocht als een behandelingsoptie voor het beheer van type 2 diabetes.

Verschillende dier- en mensstudies hebben aangetoond dat L-carnitine-suppletie een gunstig effect heeft op de glucosutilisatie van het gehele lichaam. Het is ook aangetoond dat het de markers van type 2 diabetes verbetert, zoals verschillende lipidenparameters, en de oxidatieve stress verlaagt. Klinische proeven hebben aangetoond dat sommige vormen van carnitine, zoals ALCAR, pijn en vaatgerelateerde symptomen bij diabetische patiënten verminderen. ^[33]

Carnitine en Obstipatie
Een veelvoorkomend symptoom dat mijn cliënten en lezers vaak ervaren, is obstipatie.

Obstipatie heeft vaak zijn oorsprong in problemen met de darmmotiliteit, evenals in voedingsdeficiënties (magnesiumtekort is een veelvoorkomende, vooral voor mensen met Hashimoto).

Denk er eens over na: bij hypothyreoïdie vertraagt alles, inclusief het vermogen van ons lichaam om ontlasting door de darmen te bewegen. Onderzoek heeft aangetoond dat een carnitine-deficiëntie kan leiden tot een dysmotiliteit van de gladde spieren (veranderingen in snelheid, kracht of coördinatie) in het maag-darmkanaal (vergelijkbaar met wat het doet met spiermetabolisme, waardoor spierzwakte ontstaat), wat ongemak in het maag-darmkanaal en veranderingen in de microbiota (darmdysbiose) kan veroorzaken, evenals obstipatie.  ^[34]

Onderzoek bij verschillende populaties van patiënten die lijden aan obstipatie heeft aangetoond dat velen van hen een carnitine-deficiëntie hebben. Deze tekorten zijn in verband gebracht met abnormale diëten (door de aandoening van de patiënten), medicijnen en andere problemen met betrekking tot de gezondheid van het maag-darmkanaal (darmmotiliteitsproblemen, gebrek aan hydratatie). In verschillende studies bleek suppletie met carnitine de obstipatieproblemen te verbeteren. ^[35]

Een studie richtte zich op 27 patiënten met epilepsie die motorische en intellectuele beperkingen hadden en een enterale voeding kregen via een sonde (die bekend staat om minder carnitine te bevatten), en die ook valproaatnatrium (een anti-epilepticum) voorgeschreven kregen. Het werd vastgesteld dat zij ernstige obstipatie hadden evenals een carnitine-deficiëntie. ^[36]

Onderzoekers bepaalden dat dit waarschijnlijk te wijten was aan hun abnormale dieet (dat lage niveaus van carnitine bevatte), evenals de bekende bijwerkingen van valproaatnatrium. In de studie werd het niveau van carnitine bij elke patiënt gecorreleerd met de ernst van de obstipatie die zij ervoeren.

Carnitine-suppletie van 10-50 mg/kg/dag verminderde de symptomen van obstipatie significant.

In een andere kleine studie met 15 patiënten die hemodialyse ondergingen (waarbij bloed uit het lichaam wordt gepompt naar een kunstniermachine), werd vastgesteld dat zij gastro-intestinale symptomen hadden, waaronder obstipatie (waarschijnlijk door de beperkingen in hun waterinname die deel uitmaken van hun therapie), evenals een carnitine-deficiëntie. Suppletie met L-carnitine-tabletten (900 mg) gedurende drie maanden verhoogde de totale carnitine-niveaus en verbeterde hun obstipatie, evenals andere gastro-intestinale symptomen.  ^[37]

Als eerste verdedigingslinie tegen obstipatie worden meestal aanbevolen meer vezels aan iemands dieet toe te voegen en magnesiumsupplementen te nemen. Maar als iemand andere symptomen heeft, zoals vermoeidheid, spierzwakte, en hersenmist, of symptomen van laag ijzer zoals haaruitval (laag ijzer wordt geassocieerd met carnitine-deficiëntie), zal ik vaak testen adviseren om te testen op carnitine-niveaus en suggesties doen voor dieetaanpassingen of supplementen. Suppletie met L-carnitine heeft aangetoond dat het ongemakken die geassocieerd zijn met gastro-intestinale stoornissen en de microbiota, waaronder obstipatie, verbetert.

Carnitine en de Darm-Hersenverbinding
Het onderzoek (en mijn eigen ervaring met cliënten) leert ons dat mensen met Hashimoto’s doorgaans enige vorm van darmpermeabiliteit (“lekkende darm”) zullen hebben, samen met een genetische aanleg en één of meer triggers. ^[38]

Veelvoorkomende triggers voor lekkende darm zijn onder andere stress, voedselovergevoeligheden, voedingsstoftekorten, toxines, medicatie, enzovoort. De balans van darmbacteriën kan ook worden beïnvloed door darminfecties zoals H. pylori, Blastocystis hominis, gistgroei, heractiveerde Epstein-Barr-virus, en kleine darmbacteriegroei (SIBO).

Steeds vaker ontdekken onderzoekers dat de microben die ons spijsverteringssysteem beheersen, ook onze neurobiologie kunnen beïnvloeden, of de darm-hersen-neuro-endocriene metabole as.  ^[39]

Dit betekent dat verstoringen in de darm (bijvoorbeeld door het nemen van antibiotica, het gebruik van maagzuurremmers voor reflux, of het eten van een ontstekingsbevorderend voedsel zoals gluten) de microbiota kunnen verstoren, leiden tot darmpermeabiliteit (lekkende darm) en resulteren in een gedeeld ontstekingsproces tussen de darm en de hersenen.

Het type darm-hersenverbinding (darmbacteriegroei die leidt tot hersenmist en vermoeidheid) dat vaak wordt gezien bij auto-immuunziekten, komt veel voor bij Klebsiella. Wat er in de darm gebeurt, kan invloed hebben op de algehele stofwisseling van het lichaam, mitochondriale gezondheid, het immuunsysteem, hormoonbalans en zelfs hersengezondheid.

Deze gebeurtenissen kunnen de opname van voedingsstoffen en de darmmotiliteit verder beïnvloeden en een vicieuze cirkel veroorzaken met symptomen zoals constipatie, spierzwakte, en neurologische problemen zoals stemmingswisselingen, vermoeidheid en hersenmist.

Denk aan het voorbeeld dat eerder werd genoemd met betrekking tot autisme en carnitine-tekorten: het resultaat van iets als een darminfectie of het gebruik van antibiotica kan de darmbacteriële populaties veranderen (in dit geval verhoogde propionzuur die een carnitine-tekort veroorzaakt). Hoewel dit een darm gerelateerd probleem is, bleek carnitine-suppletie daadwerkelijk de hersenfunctie (sociale en cognitieve vaardigheden) in deze specifieke groep patiënten te verbeteren.  ^[40]

En zo komen we bij Hippocrates die stelde dat alle ziektes in de de darmen starten. Als je meer wil leren over de belangrijkheid van een gezonde darmwerking kan je deze blog lezen.

Carnitine voor gezonde gewichtsbeheersing en sportprestaties

Carnitine wordt al een tijdje beschouwd als een interessante aanvulling voor atleten, omdat het geassocieerd wordt met het behoud van magere lichaamsmassa, verhoogde skeletspiermassa, verhoogde vetverbranding en verbeterde sportprestaties en spierherstel. Het kan vooral nuttig zijn voor mensen die een koolhydraatarm dieet volgen. Circa 1 op 5 mensen kunnen in het begin van een ketogeendieet nood hebben aan extra l-carnitine om het metabolisme aan te zwengelen. ^[41] Veel van mijn cliënten komen in mijn praktijk omdat ze moeite hebben met afvallen. Net zoals bij een disbalans in de bloedsuikerspiegel, is het vermogen om gewicht te verliezen sterk verbonden met ons metabolisme en andere onderliggende oorzaken die auto-immuunsymptomen kunnen uitlokken.

Carnitine en vruchtbaarheid

Aangezien de mitochondriale stofwisseling energie levert aan cellen – inclusief voortplantingscellen – is het logisch dat carnitine mogelijk gunstig kan zijn als potentiële behandeling bij vruchtbaarheidsproblemen.  ^[42] Problemen met vruchtbaarheid komen vaak voor bij mensen met auto-immuunziektes en in het bijzonder bij schildklkierproblemen.  ^[43] Hypothyreoïdie wordt in verband gebracht met een verstoorde eisprong, verminderde vruchtbaarheid (het onvermogen om zwanger te worden), menstruatiestoornissen en een verhoogd risico op miskramen. ^[44] Bij vrouwen is aangetoond dat zowel L-carnitine als ALCAR (acetyl-L-carnitine) de vrouwelijke vruchtbaarheid kunnen verbeteren. L-carnitine verbetert de energietoevoer naar cellen en biedt krachtige antioxidante ondersteuning, wat een positieve invloed heeft op de vrouwelijke voortplanting. Ook ALCAR blijkt antioxidante ondersteuning te bieden ten gunste van de vruchtbaarheid van de vrouw. ^[45]

Een studie toonde aan dat het aanvullen van een IVF-behandeling met L-carnitine de vruchtbaarheidsuitkomsten kan verbeteren. ^[46] De auteurs ontdekten dat na suppletie met L-carnitine tijdens een IVF-behandeling, vrouwen die eerder niet zwanger konden worden, toch zwanger raakten en gezonde baby’s ter wereld brachten. Volgens hen hielp L-carnitine bij het verbeteren van de embryo-kwaliteit en ondersteunde het de gezonde ontwikkeling van de eicel na bevruchting.

Bij mannen zorgt L-carnitine voor de energie die nodig is voor een betere ademhaling en beweeglijkheid van het sperma, en kan het de negatieve effecten van door vrije radicalen veroorzaakte oxidatieve stress verminderen.

 ^[47]

Carnitine en klebsiella

Klebsiella kan leiden tot een overmaat aan ammoniak, wat in verband is gebracht met hersenmist, vermoeidheid en lichaamspijnen. Naast het volgen van een Klebsiella-protocol, ben ik ook begonnen met carnitine om te helpen bij het afvoeren van ammoniak. Interessant genoeg is deze infectie ook in verband gebracht met de ziekte van Bechterew (ankyloserende spondylitis), een auto-immuunziekte die pijn en vermoeidheid veroorzaakt. ^[48] I

Carnitine en endometriose

L-carnitine zou nuttig kunnen zijn voor vrouwen met endometriose vanwege zijn rol als antioxidant, vooral in relatie tot vruchtbaarheid. Een studie uit 2016 toonde aan dat de combinatie van N-acetylcysteïne (NAC), een andere antioxidant, en L-carnitine schade aan de eicellen van vrouwen met milde endometriose kon voorkomen. Dit suggereert dat deze combinatie de vruchtbaarheid zou kunnen bevorderen en de resultaten van in-vitrofertilisatie (IVF) bij vrouwen met milde endometriose zou kunnen verbeteren.  ^[49] Andere studies hebben aangetoond dat carnitine de vruchtbaarheid kan verbeteren door zijn invloed op cellulaire stress en door het versterken van de energieproductie in voortplantingscellen. ^[50]

Het is belangrijk om op te merken dat recent onderzoek heeft gesuggereerd dat een Fusobacterium-infectie mogelijk aan de basis ligt van endometriose. Carnitine is aangetoond als een mogelijke voedingsbron voor sommige pathogene bacteriën in de darm, en via zijn effect op de productie van TMAO lijkt het Fusobacterium te kunnen voeden. ^[52] TMAO is een metaboliet die wordt geproduceerd door darmbacteriën, en hoge niveaus ervan zijn in verband gebracht met diverse hart- en vaatziekten. ^[53]

Dat gezegd hebbende, als een Fusobacterium-infectie de onderliggende oorzaak is van je endometriose, kan carnitine het probleem mogelijk verergeren! Hoewel het op korte termijn misschien verstandig is om stoffen die TMAO bevorderen, zoals carnitine en choline, te beperken, zou dit uiteraard niet genezend zijn. In plaats daarvan zou het gebruik van gerichte behandelingen voor Fusobacterium, zoals metronidazol of berberine, de aanbevolen benadering zijn om de onderliggende oorzaak aan te pakken. ^[54]

Als je endometriose hebt, zou ik aanraden om een test voor de gezondheid van je darmen te doen en eventuele pathogene overgroei of infecties aan te pakken voordat je carnitine gaat supplementeren.

Carnitine en Zwangerschap

Zwanger vrouwen hebben vaak meerdere tekorten en worden vaak geprezen om het intuïtief verlangen naar wat ze tekortkomen. Vaak gaan vrouwen die weinig tot geen vlees eten, in de zwangerschap toch vlees eten omdat ze er zo er verlangen naar krijgen. Onderzoek heeft gesuggereerd dat een laag ijzergehalte de onderliggende factor kan zijn voor verlaagde carnitinespiegels tijdens de zwangerschap (aangezien ijzer een noodzakelijke cofactor is in de synthese van carnitine in het lichaam).  ^[55] Een studie uit 2009 met 6) zwangere vrouwen vond dat degenen die 500 mg L-carnitine innamen tijdens de zwangerschap, beginnend vanaf week 13 van de zwangerschap tot de bevalling, hun carnitinespiegels normaliseerden. ^[56] (Tegelijkertijd vertoonde de placebogroep een voortzetting van de afname van hun plasmacarnitinespiegels). Er was een positieve correlatie tussen de ijzerstatus en de plasmacarnitine. Onderzoekers suggereerden dat lage ijzerniveaus de snelheid van carnitineproductie verminderden.

Desondanks vond een studie uit 2010 onvoldoende gegevens om te concluderen dat een onvoldoende ijzerstatus de primaire reden was voor de lage plasmacarnitinespiegels die bij zwangere vrouwen werden waargenomen.  ^[57]

Ze ontdekten dat de oorzaak waarschijnlijk een lage beschikbaarheid was van precursors voor de biosynthese van carnitine (specifiek trimethyllysine en gamma-butyrobetaine, die geassocieerd zijn met het aminozuur lysine en de rol ervan in de synthese van carnitine).

Wat de oorzaak ook mag zijn (het kan natuurlijk meerdere redenen blijken te zijn), het is belangrijk om op te merken dat de plasmacarnitinespiegels van de moeder tijdens de zwangerschap aanzienlijk kunnen afnemen. Er wordt geschat dat de plasmacarnitineconcentraties tegen de tijd van de bevalling tot ongeveer de helft kunnen dalen ten opzichte van die van niet-zwangere vrouwen. Dus, hamburgers (en carnitinesupplementen) worden aanbevolen. Breng die hamburgers maar!

Carnitine en Premature Baby's

Net zoals het onderzoek dat voedingsdeficiënties (zoals carnitine) koppelt aan ontwikkelingsachterstanden en een lage spiertonus, is er ook onderzoek gedaan naar de effecten van carnitinesupplementatie bij te vroeg geboren baby’s (preemies).

Carnitine wordt via de placenta overgedragen, voornamelijk tijdens het derde trimester, dus premature baby’s ontwikkelen vaak carnitine-deficiënties. Borstvoeding en babyformules bevatten carnitine, maar parenterale voeding die premature baby’s vaak krijgen (via een infuus) bevat meestal geen carnitine.  ^[58]

In een studie uit 2006 werden 29 premature pasgeborenen verdeeld in een controlegroep en een placebogroep, en gedurende maximaal acht weken bestudeerd. ^[59] De controlegroep kreeg carnitinesuppletie van 20 mg/kg/dag, wat resulteerde in verhoogde plasmawaarden van totaal carnitine. Nog interessanter was dat carnitinesuppletie een positief effect had op de “catch-up growth”, waarbij de baby’s hun geboortegewicht sneller herwonnen dan de placebo-groep (zonder carnitinesuppletie).

Hoewel er wat tegenstrijdig onderzoek is over dit onderwerp, kan het gezien de andere potentiële gezondheidsvoordelen en het veiligheidsprofiel van carnitine, de moeite waard zijn om het gebruik van carnitine met de arts te bespreken als behandeling voor een premature baby.

Carnitine en Ontwikkelingsvertragingen

In studies naar vroege kinderontwikkeling ontdekte men dat grove motorische vertragingen en een lage spiertonus bij kinderen in verband werd gebracht met een carnitinegebrek. ^[60] 

Laag spierspanning (hypotonie) kan een teken zijn van verschillende onderliggende aandoeningen, waaronder vitaminegebreken (zoals B1 en andere B-vitaminen), hypothyreoïdie, carnitine-gebrek, creatine-gebrek, methylatieproblemen en genetische aandoeningen (waarvan er honderden zijn).

Voedingsdeficiënties kunnen in het bijzonder veroorzaakt worden door problemen met de opname van voedingsstoffen, bacteriële overgroei (SIBO, Candida), trage darmmotiliteit, dieet, blootstelling aan toxines, enz. Veel van deze problemen kunnen met elkaar verband houden; bijvoorbeeld, een slecht dieet kan trage darmmotiliteit veroorzaken, wat de opname van voedingsstoffen negatief kan beïnvloeden, wat op zijn beurt de spierspanning kan beïnvloeden en een vicieuze cirkel kan creëren.

Een casestudy vond dat een baby met vertraagde ontwikkeling trage darmmotiliteit had, samen met andere gastro-intestinale symptomen, zoals onregelmatige stoelgang, en werd aangetoond dat het lage niveaus van carnitine had.  ^[61]

De boosdoener bleek een op soja gebaseerde vloeibare voeding te zijn die een tekort aan carnitine bevatte, wat werd opgelost met carnitine-suppletie.

Het belangrijkste punt is dat je je kind moet laten evalueren als je tekenen van lage spierspanning opmerkt. Symptomen kunnen zijn: het hoofd of het lichaam van je kind wordt flexibeler en slapper, aanhoudende vermoeidheid, problemen met grove motoriek, een voorkeur om inactief te zijn en voedingsproblemen. De meeste kinderartsen zullen vragen stellen over deze symptomen, maar je zult mogelijk moeten pleiten voor een onderliggende oorzaak, zoals het evalueren van mogelijke voedingsdeficiënties, inclusief carnitine, als blijkt dat je kind lage spierspanning ervaart.

Een Mogelijke Link Tussen Carnitine en Autisme

Eerder heb ik genoemd hoe darminfecties en bacteriële onevenwichtigheden kunnen leiden tot carnitine-tekorten bij mensen met autisme spectrum stoornis (ASS). Er zijn ook specifieke genetische verbanden gevonden met betrekking tot carnitine-tekort en autisme.

Metabole aandoeningen zijn zeer erfelijk, en onderzoekers hebben genetische variaties geïdentificeerd op genen die betrokken zijn bij de productie van carnitine, naast andere zaken.  ^[62] L-carnitine kan lager zijn bij sommige patiënten met autisme spectrum stoornis (ASS) (één studie schatte dit op 10-20 procent), vanwege een onvermogen om carnitine te produceren of te transporteren. ^[63] er zijn enkele beperkte studies die suggereren dat L-carnitine-supplementatie kan helpen bij het verbeteren van bepaalde symptomen van autisme spectrum stoornis (ASS). Deze studies hebben aangetoond dat carnitine-suppletie mogelijk gunstig kan zijn voor het verbeteren van energieproductie, motorische functies, en in sommige gevallen zelfs gedrag of cognitieve vaardigheden. ^[64]

Inderdaad, de TMLHE-genmutatie is een specifiek voorbeeld van een genetische variatie die in verband wordt gebracht met carnitine-deficiëntie en autisme. Deze mutatie beïnvloedt het transport van carnitine door de bloed-hersenbarrière, wat leidt tot een verminderde synthese van trimethyllysine, een voorloper van carnitine. Dit komt voornamelijk voor bij mannen, omdat de genetische variant invloed heeft op het transportmechanisme dat specifiek in mannelijke hersencellen voorkomt.

Hoewel deze genetische mutatie slechts bij een klein percentage van de autistische mannen voorkomt (ongeveer 3 procent van de mannen met de mutatie ontwikkelt autisme), wijst het op een mogelijk verband tussen genetische factoren en autisme, met name op het gebied van de carnitine-synthese en -transport. Het is echter belangrijk te benadrukken dat dit slechts één van de vele mogelijke genetische associaties is en dat meer onderzoek nodig is om te begrijpen hoe dit soort genetische variaties de ontwikkeling van autisme kunnen beïnvloeden.  ^[65]

Er wordt verondersteld dat een tekort aan bepaalde voedingsstoffen, zoals carnitine, een risicofactor kan zijn voor het ontwikkelen van autisme. Dat zou betekenen dat we mogelijk via een vroege voedingsaanpak het risico kunnen verkleinen.

Voor een specifieke groep jongens zou een eenvoudige en haalbare preventieve maatregel kunnen zijn: ervoor zorgen dat zij tijdens de overgang van carnitinerijke melk (zoals moedermelk of kunstvoeding) naar andere voeding zoals fruitsappen en vaste voeding — die minder carnitine bevatten — voldoende carnitine blijven binnenkrijgen.

Hier is een interessante video die deze hypothese over voedingsinterventie verder toelicht, specifiek voor deze doelgroep.

In een casusstudie van een jonge jongen met ASS en een genetische variatie die carnitineproductie beïnvloedt, bleek dat carnitinesuppletie zijn achteruitgang in de neurologische ontwikkeling kon keren.  ^[66]

Het is bemoedigend om te bedenken dat zulke eenvoudige voedingsinterventies een wereld van verschil kunnen maken in het leven van een kind — en zijn of haar gezin. Er is wel meer onderzoek nodig om dit soort verbanden beter te begrijpen en om gerichte behandeladviezen te kunnen ontwikkelen.

Let op: een bepaald voorgeschreven geneesmiddel voor epilepsiebehandeling, namelijk Depakote (generieke naam: valproïnezuur), is volgens onderzoek in verband gebracht met een sterk verhoogd risico op autisme bij kinderen van moeders die dit middel tijdens de zwangerschap gebruikten.  ^[67] Dit geneesmiddel kan ook tot carnitine tekorten leiden bij kinderen volgens verschillende studies. ^[68]

Door te werken met mensen met ontwikkelingsstoornissen die verschillende medicijnen gebruikten tegen epilepsie leerde ik meer over de kracht van carnitine. Ik opperde soms carnitinesuppletie voor mensen die valproïnezuur (Depakote) gebruikten, om restklachten zoals spierzwakte en constipatie te helpen verlichten. We hadden soms cliënten met ernstige darmverstoppingen, en ik vraag me af of een carnitinetekort daar misschien de onderliggende oorzaak van was.

Onderzoek naar andere aandoeningen in relatie tot carnitine

Carnitinesuppletie is gebruikt bij patiënten met cardiovasculaire aandoeningen, waaronder perifere vaatziekten, spierhypoxie, angina pectoris, congestief hartfalen en bij mensen die hemodialyse ondergaan.

Daarnaast heeft carnitine ook beschermende eigenschappen laten zien bij hypertensie (hoge bloeddruk), hyperlipidemie (verhoogde vetten in het bloed), hyperglykemie (verhoogde bloedsuiker), diabetische ketoacidose, insulineresistentie, insulineafhankelijke diabetes mellitus, obesitas, en andere aandoeningen die cardiovasculaire ziekten kunnen verergeren.  ^[69]

Een tekort aan carnitine kan op veel vlakken in je lichaam een impact hebben!

Testen op Carnitine Deficientie

Wanneer je symptomen ervaart zoals vermoeidheid, brain fog en spierzwakte, kan een eenvoudige bloedtest worden gedaan om je carnitinespiegels te controleren. 

Bij het testen van je carnitinespiegel kun je ook een andere veelvoorkomende marker meenemen die kan wijzen op een zich ontwikkelend carnitinetekort: een lage ferritinewaarde (de opgeslagen vorm van ijzer in het lichaam). Dit is vooral nuttig als je last hebt van specifieke (en vaak frustrerende!) symptomen van lage ferritine, zoals haaruitval. Onthoud dat ijzer een essentiële cofactor is die nodig is voor de aanmaak van carnitine in het lichaam.

Daarnaast kun je ook je creatinekinase (CK)-spiegel laten testen.  Hoewel er verschillende oorzaken zijn voor een verhoogde waarde van dit enzym, kunnen spierschade of een verstoring van de schildklierhormonen twee mogelijke oorzaken zijn.  ^[70] Deze test kan verrassend genoeg vaak een schildklierprobleem aan het licht brengen nog vóór dat een standaard TSH-test iets laat zien! Dat is belangrijk om te weten.

De Root Cause-aanpak voor optimale carnitinespiegels

Als je al een diagnose hebt en schildklierhormoontherapie gebruikt, maar nog steeds last hebt van vermoeidheid, spierzwakte of andere aanhoudende klachten, is het tijd om dieper te kijken naar mogelijke oorzaken — waaronder voedingsstoffentekorten zoals carnitine en de bijbehorende cofactoren (zoals eerder in het artikel besproken).

Optimale carnitinespiegels ondersteunen je mitochondriën en je stofwisseling. Dat kan op zijn beurt helpen bij het aanpakken van symptomen als brain fog, vermoeidheid en spierpijn.

Dit zijn de eerste stappen die ik zou aanbevelen:

1. Zorg voor voldoende carnitine via je voeding.

De eenvoudigste manier om te starten, is door ervoor te zorgen dat je goede, zuivere bronnen van carnitine in je dieet opneemt. Denk aan kwaliteitsvlees van biologische oorsprong, vrij van hormonen en antibiotica.

Voor de meesten onder ons is ‘minder rood vlees eten’ vaak het advies — maar eerlijk gezegd: velen van ons moeten zich juist aanmoedigen om er genoeg van te eten. Ons lichaam verlangt vaak instinctief naar vlees wanneer het meer voedingsstoffen nodig heeft zoals carnitine. 

💡 Wist je dat Dr. Ben Lynch zelfs carnitinesuppletie aanbeveelt tijdens de zwangerschap?

👉 Ben je vegetariër? Dan zijn zuivelproducten je beste voedingsbron van carnitine — al bevatten ze veel minder carnitine dan dierlijke eiwitten. Overweeg om carnitine of Lysine toe te voegen al zuivel je te zwaar valt.

2. Pak een tekort aan maagzuur aan om je opname van voedingsstoffen te verbeteren.

We hadden het eerder over vermoeidheid en spierzwakte, en hoe één van de onderliggende oorzaken — voedingsstoffentekorten — kan ontstaan door te weinig maagzuur. Dat blijkt vaak voor te komen bij mensen met Hashimoto of andere auto-immuunziekten en heeft impact op de opname van tal van essentiële nutriënten.

✅ Voldoende maagzuur is cruciaal om voedingsstoffen zoals carnitine, ijzer, zink en B-vitamines goed op te nemen.

3. Breng je ijzerwaarden op peil.

Zoals ik eerder aanhaalde, is ijzer een belangrijke cofactor bij de aanmaak van carnitine in het lichaam. Lage ijzerwaarden — zelfs zonder dat er sprake is van bloedarmoede — kunnen flink bijdragen aan vermoeidheid en andere symptomen (zoals haaruitval, waar ik jarenlang last van had).

👉 Je voeding speelt uiteraard een rol. En jawel, vlees is opnieuw de beste bron van ijzer.

💡 Veel van mijn cliënten merken dat extra vitamine C de opname van ijzer flink verbetert. 

4. Breng je carnitinewaarden op peil.

Voeg L-carnitine of l-lysine of een combinatie toe voor meer energie en spierkracht en om je brein en hart en bloed vaten te ondersteunen. En om beter je vetten in voeding te kunnen omzetten in energie.

Voorzorgen en waarschuwingen

⚠️ Waarschuwing: Contacteer je specialist als je lijdt aan perifeer vaatlijden, hoge bloeddruk, leverproblemen door alcoholgebruik (cirrose), diabetes, nierziekten, of als je een geschiedenis van epileptische aanvallen hebt.

💊 Overleg altijd met je arts of therapeut vóór je met suppletie start als je een van de volgende medicijnen gebruikt:

• AZT (HIV-medicatie)

• Doxorubicine (chemotherapie)

• Isotretinoïne (Accutane, tegen acne)

• Valproïnezuur (Depakote, bij epilepsie)

• Bloedverdunners

Opmerking over schildklierhormonen

Vroeger werd carnitine vaak ingezet bij hyperthyreoïdie (te snel werkende schildklier), omdat het hielp bij symptomen zoals spierafbraak, die ontstaan door een tekort aan carnitine als gevolg van een overactieve schildklier.

🔍 Aanvankelijk dachten onderzoekers dat carnitine werkte als een soort “blokker” van schildklierhormonen, en dus ongeschikt was bij hypothyreoïdie (traag werkende schildklier).

👉 Maar later onderzoek heeft aangetoond dat carnitine juist een modulerend effect heeft:

• Bij hypothyreoïdie kan het carnitine de werking van schildklierhormonen ondersteunen (agonist).

• Bij hyperthyreoïdie kan het juist de overmatige werking van de hormonen afremmen (antagonist).

📚 Studies tonen gunstige effecten aan bij beide schildklierproblemen.  ^[72]

Beste praktijk bij Behandeling van Hashimoto’s

Als beste praktijk bij alle interventies voor Hashimoto’s, raad ik aan om symptomen te tracken, schildklierhormoonlevels te testen en schildklierantistoffen te meten nadat je nieuwe behandelingen of therapieën start.

Schildkliermedicijnen zijn als goudenlokshormonen, wat betekent dat ze in de juiste dosis gebruikt moeten worden – en er zijn risicofactoren bij overmedicatie.

Ik raad aan om elke zes tot twaalf weken je schildklierhormoonlevels te testen tijdens het gebruik van aanvullende therapieën, inclusief root cause geneeskunde, dieet, of supplementen die je schildklierfunctie kunnen optimaliseren, de opname van schildkliermedicatie kunnen verbeteren, en/of je medicatiebehoefte kunnen verminderen (je weet wel, al die dingen die ik op mijn website aanbeveel!). Dit geldt ook bij het aanbrengen van nieuwe lifestyle veranderingen, om te zorgen dat je schildkliermedicatie in de juiste dosis wordt toegediend. Test ook sneller als je symptomen vertoont zoals hierboven beschreven.

Symptomen van Overmedicatie

Symptomen van overmedicatie kunnen zijn, maar zijn niet beperkt tot:

• Snelle of onregelmatige hartslag

• Nervositeit, prikkelbaarheid of stemmingswisselingen

• Spierzwakte of trillingen

• Diarree

• Menstruatiestoornissen

• Haarverlies

• Gewichtsverlies

• Slapeloosheid

• Pijn op de borst

• Overmatig zweten

Start, verander, verhoog, verlaag of stop je medicatie niet zonder overleg met je arts.

Bekijken of je voordeel zou halen uit suppletie met carnitine?